Jadwiga Kuryluk

---

Życiorys

Jadwiga Kuryluk była córką Władysława Dionizego Kuryluka, majora-lekarza, który tragicznie zginął w Katyniu w 1940 roku, oraz Kazimiery Eleonory z domu Scharmach. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości rozpoczęła naukę na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie, który z sukcesem ukończyła w 1936 roku. Wśród jej kolegów z roku znaleźli się m.in. Lidia Wysocka i Tadeusz Fijewski, wszyscy uznawani za wybitne postacie w historii polskiego teatru.

Tuż po zdaniu egzaminu dyplomowego, Kuryluk została zaangażowana do Teatru Polskiego, gdzie zadebiutowała rolą Emilii Wardle w inscenizacji „Klub Pickwicka” napisanego przez Karola Dickensa, obok znakomitego Aleksandra Zelwerowicza, który wcielił się w postać tytułowego Pickwicka. Wkrótce potem zagrała Zuzię w sztuce Aleksandra Fredry „Damy i Huzary”, a także Dunię w „Wiśniowym sadzie” Antoniego Czechowa, w którym wystąpiła u boku Mari Przybyłko-Potockiej.

Przed wybuchem II wojny światowej, artystka występowała w warszawskich teatrach, takich jak Narodowy oraz Nowy. W okresie okupacji, pracując jako kelnerka w warszawskiej kawiarni U Aktorek, angażowała się również w działalność konspiracyjną oraz brała udział w tajnych próbach sztuki Jeana Giraudoux „Wojny trojańskiej nie będzie”, z nadzieją na jej wystawienie po wojnie. W czasie powstania warszawskiego walczyła w szeregach Armii Krajowej, w stopniu podporucznika, posługując się pseudonimem Kuma. Po wyzwoleniu, została wywieziona i internowana w obozie w Niemczech, gdzie nawiązała kontakt z Leonem Schillerem, z którym występowała w jego teatrze, podróżując po polskich ośrodkach na terenie Niemiec.

Kolejnym etapem jej życia było dotarcie do Anglii i przystąpienie do armii generała Władysława Andersa. Po wojnie powróciła do Polski 1 sierpnia 1947 roku, a jej działalność artystyczna skoncentrowała się na teatrach, takich jak Ludowy im. Wojciecha Bogusławskiego w Lingen (Ems) (1945–1946), Miejski w Jeleniej Górze (1947–1948) oraz warszawskie sceny: Rozmaitości (1948–1949 i 1972–1976), Nowa Warszawa (1949–1955), Młoda Warszawa (1955–1957) i Klasyczny (1957–1972).

Pojawiła się po raz pierwszy na ekranie w 1958 roku, odgrywając postać gościa hrabiny Róży w filmie psychologicznym „Pożegnania”. Kuryluk zrealizowała szereg zapadających w pamięć epizodów w ekranizacjach znanych dzieł literackich. Wśród nich figurowała w „O dwóch takich, co ukradli księżyc” (1962) jako matka Nieboraka, „Wielka miłość Balzaka” (1973) jako pasażerka statku, a także w monumentalnym dziele „Noce i dnie” (1975) w roli Ludwiczki, służącej w Krępie. Ponadto, w filmie „Doktor Judym” (1975) wystąpiła jako ciotka Judymów, a w „Granicy” (1977) Zofii Nałkowskiej wcieliła się w żonę poety w salonie Kolichowskiej. A w „Dziewczynie i chłopaku, czyli heca na czternaście fajerek” (1980) Hanny Ożogowskiej, zagrała szatniarkę na pływalni, oraz jako służąca Węgrosia w sfilmowanej noweli Henryka Sienkiewicza „Hania” (1984). Na ekranie pojawiła się również jako matka w klasycznej komedii Stanisława Barei „Miś” (1980) oraz jako Antonina Serce, matka tytułowego bohatera w serialu Radosława Piwowarskiego „Jan Serce” (1981).

Warto dodać, że od 4 kwietnia 1937 roku była żoną Arsena Cebrzyńskiego, pilota z Dywizjonu 303, który zginął w bitwie o Anglię. Jadwiga Kuryluk zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 199-5-29,30.

Filmografia

Oto szczegółowe zestawienie filmów, w których wystąpiła Jadwiga Kuryluk. Poniżej znajduje się chronologiczna lista jej ról w różnych produkcjach filmowych:

• 1958: Pożegnania – gość hrabiny Róży,
• 1960: Rozstanie,
• 1961: Czas przeszły – pani Brum, gospodyni Steinhagena,
• 1961: Dziś w nocy umrze miasto – Weronika Zumpe,
• 1961: Świadectwo urodzenia – Ludka,
• 1962: O dwóch takich co ukradli księżyc – matka Nieboraka,
• 1963: Rozwodów nie będzie – pani Szulc, panna młoda w USC,
• 1963: Smarkula – sąsiadka Bogdana i Floriana,
• 1964: Przerwany lot,
• 1965: Podziemny front – matka Antka Balcera (odc. 1),
• 1965: Piwo – matka Henryka,
• 1966: Kontrybucja – matka Anny,
• 1966: Ktokolwiek wie… – pracownica fabryki telewizorów,
• 1968: Hasło Korn – gospodyni Janika,
• 1970: Album polski – matka Józka,
• 1970: Kolumbowie – kobieta w tramwaju (odc. 1),
• 1970: Lokis. Rękopis profesora Wittembacha,
• 1970: Prawdzie w oczy – matka Wacka Karbowańca,
• 1971: Bolesław Śmiały,
• 1971: Gonitwa,
• 1971: Jak daleko stąd, jak blisko – matka,
• 1971: Złote koło – ciotka Kruka,
• 1973: Droga – Aniela Szygułowa, matka Marianka (odc. 2, 3 i 5),
• 1973: Wielka miłość Balzaka (odc. 7),
• 1975: Doktor Judym – ciotka Judymów,
• 1975: Noce i dnie – Ludwiczka, służąca w Krępie,
• 1976: Motylem jestem, czyli romans 40-latka – garderobiana w telewizji,
• 1976: Wakacje – babcia Andrzeja (odc. 1),
• 1976: Wielki układ – ciotka Kołodziejskiego,
• 1976: Zezem – prababcia Czarka (odc. 1),
• 1977: Dziewczyna i chłopak – Gałązkowa, szatniarka na pływalni (odc. 2),
• 1977: Granica – żona niespełnionego poety w salonie Kolichowskiej,
• 1977: Noce i dnie – Ludwiczka, służąca w Krępie (odc. 1),
• 1977: Pani Bovary to ja – kasjerka w banku,
• 1978: Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz? – sąsiadka Ferdów,
• 1978: Justyna – matka Karola,
• 1978: Spirala,
• 1978: Układ krążenia – kobieta wzywająca pogotowie (odc. 6),
• 1978: Wielki podryw – Pszennikowa, żona rannego robotnika,
• 1980: Dziewczyna i chłopak – szatniarka,
• 1980: Miś – matka odprowadzana na samolot,
• 1981: Jan Serce – Antonina Serce, mama Jasia,
• 1981: Wierne blizny – ciotka Madejskiego,
• 1984: Hania – służąca Węgrosia,
• 1984: Przybłęda,
• 1985: Siekierezada – Babcia Oleńka,
• 1987: Sala nr 6 – gospodyni Orskiego.

Ordery i odznaczenia

W obszernym dorobku Jadwigi Kuryluk znajdują się liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które podkreślają jej wkład w rozwój Polski. Szczególnie wyróżniają się następujące nagrody:

• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 11 lipca 1955,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 22 lipca 1955.

---

Oceń: Jadwiga Kuryluk

---