Aleksander Uklański

---

Życiorys

Aleksander Uklański przyszedł na świat w rodzinie Aleksandra oraz Stanisławy z Hamerlińskich, urodzonej w 1878 roku i zmarłej w 1960 roku. Miał młodszego brata Mariana, który opuścił ten świat w 1949 roku. Po ukończeniu 8-klasowej Szkoły Realnej Witolda Wróblewskiego w Warszawie, gdzie uzyskał maturę w roku 1918, rozpoczął swoje naukowe zmagania na Politechnice Warszawskiej.

Jednakże, jego droga edukacyjna została przerwana, gdy w dniu 10 listopada 1918 roku zdecydował się zgłosić jako ochotnik do 1. pułku artylerii polowej Wojska Polskiego w Krakowie. W trakcie swojej służby wojskowej ukończył szkołę podchorążych. Od 4 stycznia 1919 roku do 25 lipca 1920 roku pełnił funkcję maszynisty w pociągu pancernym nr 13 „Boruta”, a następnie do 26 listopada 1920 roku, w „Zawiszy Czarnym”. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a 7 lutego 1921 roku został zwolniony z wojska w stopniu podchorążego, a 1 marca tego samego roku mianowany na podporucznika.

W lutym 1921 roku ponownie podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, gdzie w czerwcu 1923 roku z powodzeniem zdał swoje pierwsze egzaminy dyplomowe, uzyskując bardzo dobre oceny. Od roku 1926 pracował jako asystent w Laboratorium Maszynowym tej uczelni, a w 1928 roku ukończył studia na Sekcji Konstrukcyjnej Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. Po studiach pracował w wytwórni turbin Brown-Boveri w Szwajcarii w latach 1928–1929, a następnie objął stanowisko kierownika działu turbin parowych w przedstawicielstwie tej firmy w Warszawie.

W 1938 roku został mianowany szefem Wydziału Turbinowego w Zakładach Południowych w Stalowej Woli. W czasach okupacji piastował funkcję wykładowcy w Zakładowej Szkole Mechanicznej, a po wojnie, w sierpniu 1944 roku, powrócił do swoich obowiązków jako kierownik Wydziału Turbin. W 1945 roku awansował na profesora nadzwyczajnego oraz kierownika Katedry Turbin Parowych i Maszynoznawstwa Politechniki Łódzkiej. Na tym stanowisku pracował aż do lat 48–52, gdy był dziekanem Wydziału Mechanicznego tej uczelni.

W 1955 roku przeniósł się na Politechnikę Warszawską, gdzie przejął kierownictwo Katedry Kotłów, Turbin i Pomp, którą prowadził od 1951 roku aż do roku 1966. Następnie pokierował Zakładem Turbin Parowych, gdzie pozostał do przejścia na emeryturę w 1971 roku. W latach 1956–1959 pełnił rolę prorektora Politechniki Warszawskiej, odpowiadając za kwestie współpracy z gospodarką narodową. Rok 1962 przyniósł mu tytuł profesora zwyczajnego.

Był ekspertem w dziedzinie budowy turbin parowych, automatyki oraz regulacji. Ukazał się jako autor 40 publikacji oraz skryptów, a także aktywnie uczestniczył w pracach Komitetu Budowy Maszyn oraz Komitetu Hydro- i Termodynamiki PAN. W 1985 roku honorable na Politechnice Łódzkiej został uhonorowany tytułem doktora honoris causa. W dniu 19 stycznia 1955 roku otrzymał Medal 10-lecia Polski Ludowej.

W życiu osobistym, Aleksander był mężem Heleny Józefy z Pogorzelskich, która zmarła w 1996 roku. Mieli razem dzieci: Krystynę, specjalistkę w dziedzinie zabezpieczeń elektrycznych, Stanisława, ekspert w badaniach samochodów i ciągników, Barbarę, zastępcę redaktora naczelnego pisma technicznego, Annę, specjalistkę w dziedzinie instalacji elektrycznych oraz Marka, który głównie zajmował się elektroniką. Aleksander Uklański zakończył swoje dni w 1990 roku i spoczywa na cmentarzu parafialnym w Pomiechowie.

---

Oceń: Aleksander Uklański

---