Jerzy Paramonow był osobą, która stała się centralną postacią w mrocznych zakamarkach polskiego światka przestępczego. Urodził się w Skierniewicach, 4 lub 5 kwietnia 1931 roku, co wskazuje na niepewność co do dokładnej daty jego narodzin. Już w młodym wieku związał się z działalnością przestępczą, która doprowadziła go do tragicznego losu.
Paramonow zyskał szczególną notoriety jako sprawca brutalnego rozboju z użyciem broni, co w tamtych czasach budziło ogromne kontrowersje. Jego działania nie ograniczały się jednak tylko do kradzieży; brał również udział w zabójstwie milicjanta Zdzisława Łęckiego, co przyczyniło się do jeszcze większego zainteresowania mediami jego osobą.
Jego życie zakończyło się tragicznie 21 listopada 1955 roku w Warszawie, a sprawa ta pozostaje w pamięci jako przykład dramatycznych wydarzeń, które miały miejsce w polskim społeczeństwie w połowie XX wieku.
Życiorys
Jerzy Paramonow urodził się w rodzinie kolejarskiej, będąc synem Sylwestra i Apolonii, z domu Wrońskiej. W momencie jego narodzin, oboje rodziców mieli po 38 lat. Miał również starszą siostrę Leokadię, która przewyższała go wiekowo o pięć lat.
Od młodych lat Paramonow nie przestrzegał przepisów prawa, a pierwsze poważne kłopoty z wymiarem sprawiedliwości miały miejsce w 1945 roku, kiedy to w wieku czternastu lat został ukarany pozbawieniem wolności. Od tego momentu wielokrotnie stawał przed sądem, zazwyczaj jako sprawca bójek, znieważania milicjantów oraz w sprawach drobnych kradzieży. Jako osiemnastolatek został skazany na trzy i pół roku w więzieniu za rozboje i włamania.
Ponadto, w toku swojej kryminalnej działalności, stawał również przed sądem oskarżony o gwałt z użyciem niebezpiecznego narzędzia, za co otrzymał wyrok sześciu lat pozbawienia wolności. Powrócił do więzienia w 1950 roku, jednak dzięki amnestii wyszedł na wolność po odbyciu połowy wyroku.
W dniu 19 sierpnia 1955 roku, na ulicy Syreny w Warszawie, Paramonow zaatakował milicjanta Stanisława Lesińskiego, używając łomu, a dodatkowo ukradł mu pistolet TT. Następnie, współpracując z Kazimierzem Gaszczyńskim, dokonał szeregu napadów na sklepy i restauracje. Dnia 22 września, wraz z szwagrem Zdzisławem Gadajem oraz przypadkową prostytutką, został zatrzymany przez milicjanta Zdzisława Łęckiego podczas libacji w taksówce, która parkowała nieopodal restauracji „Stolica” przy pl. Powstańców w Warszawie.
Po przewiezieniu na komendę MO przy ul. Wilczej, Paramonow próbował ucieczki, w trakcie której zastrzelił Łęckiego i ranił innego funkcjonariusza. Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, został aresztowany razem z Kazimierzem Gaszczyńskim 2 października w pobliżu dworca Warszawa Wschodnia przez st. strz. Józefa Ostrowskiego oraz sierż. Henryka Skibę.
W dniu 8 listopada 1955 roku, obaj przestępcy zostali skazani na karę śmierci. Wyrok na Jerzym Paramonowie wykonano 21 listopada 1955, kiedy to został on powieszony w areszcie śledczym przy ulicy Rakowieckiej. Kazimierz Gaszczyński został natomiast ułaskawiony przez Radę Państwa, a jego kara została zamieniona na dożywocie; z więzienia wyszedł w 1971 roku i zmarł w 2006 roku.
Odniesienia w kulturze
Zabójstwo milicjanta i długi pościg uczyniły Jerzego Paramonowa bohaterem wielu ulicznych piosenek. Po upływie lat, historia tego przestępcy została przypomniana przez zespół Transmisja w utworze zatytułowanym Paramonov. Później, ten sam utwór został zinterpretowany przez Vavamuffin na albumie Vabang, w obu wersjach został zaśpiewany przez Marcina „Gorga” Krasowskiego. W 2010 roku zespół Apteka również zdecydował się poświęcić mu uwagę, nagrywając utwór Ballada o Paramonowie na albumie Tylko dla….
W literaturze również można znaleźć odniesienia do tej postaci. W powieści Szczury Wrocławia. Kraty, która jest drugim tomem cyklu Szczury Wrocławia autorstwa Roberta J. Szmidta, pojawia się wątek tzw. krawaciarzy. To przestępcy, którzy zostali skazani na karę śmierci, lecz dzięki panującej zarazie, zdobywają wolność. Losy tych kryminalistów są bazowane na rzeczywistych postaciach przestępców z czasów PRL-u, a jeden z nich stanowi literackie alter ego Paramonowa.
Przypisy
- HelenaH. Kowalik, To jest robota Paramonowa [online], wprost.pl, 22.11.2015 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- PawełP. Rzewuski, Jerzy Paramonow: burzliwe dzieje [online], histmag.org, 14.07.2014 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- a b c d AnetaA. Kapelusz, Tropem skierniewickiej historii - Młotek Paramonowa [online], skierniewice.naszemiasto.pl, 05.04.2013 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Gabriel „Coryllus”G.„C.” Maciejewski, Pierwszy bandyta PRL [online], salon24.pl, 26.11.2010 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- a b c AlexA. Kłoś, BogdanB. Wróblewski, Ręka i głowa Paramonowa [online], wyborcza.pl, 06.08.2010 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Kary śmierci dla bandytów Paramonowa i Gaszczyńskiego, „Gazeta Zielonogórska” (269 (933)), uz.zgora.pl, 11.11.1955 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Wyrok śmierci na Paramonowa - wykonany, „Gazeta Zielonogórska” (278 (1002)), uz.zgora.pl, 22.11.1955 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Obszerny jest rejestr zbrodni Paramonowa i Gaszczyńskiego. Drugi dzień procesu w Warszawie, „Gazeta Zielonogórska” (268 (992)), uz.zgora.pl, 10.11.1955 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Na zdjęciu: Funkcjonariusze MO — st. strzelec Józef Cetrowski i sierżant Henryk Skiba, którzy dnia 02.10.1955 r. ujęli Jerzego Paramonowa, zabójcę starszego sierżanta MO Zdzisława Łęckiego., „Gazeta Zielonogórska” (237 (963)), uz.zgora.pl, 05.10.1955 r. [dostęp 14.12.2020 r.]
- List gończy za zabójcą funkcjonariusza MO Jerzym Paramanowem, „Gazeta Zielonogórska” (232 (958)), uz.zgora.pl, 29.09.1955 r. [dostęp 07.09.2021 r.]
- Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 78, 1958.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Edward Czesław Muszalski | Jan Zakrzewski (dziennikarz) | Jerzy Lechowski (dziennikarz) | Stanisław Krukowski | Andrzej Wach | Monika MularczykOceń: Jerzy Paramonow