Zbiornik wodny Zadębie

---

Historia

Zbiornik wodny na rzece Skierniewce, znany również jako Łupi, ma bogatą historię, sięgającą aż XV wieku, kiedy to widniał na mapach Skierniewic. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajdowała się niegdyś wieś Dęba, która z biegiem lat została dołączona do rozwijającego się miasta Skierniewice.

Interwencje ludzkie w naturalny krajobraz zbiornika nie miały miejsca aż do drugiej połowy XX wieku. Tylko w latach 70. XX wieku zdecydowano się na wykopanie dolnego fragmentu akwenu, na obszarze ulicy Zadębie i dzielnicy Zadębie. W tym czasie rozpoczęto prace, które miały na celu przekształcenie tej naturalnej lokalizacji.

W celu rewitalizacji zbiornika w latach 1996-1999 dokonano znaczących zmian, które nadały mu obecny kształt. Głębokość oraz kontury jego czaszy zostały starannie przystosowane, by umożliwić instalację toru regatowego, co podkreśla zarówno znaczenie sportowe, jak i rekreacyjne tego miejsca.

Informacje ogólne

Zalew Zadębie jest zbiornikiem wodnym o charakterze retencyjno-antropologicznym, który powstał na rzece Skierniewce. Zlokalizowany w południowej części Skierniewic, zbiornik usytuowany jest w naturalnej dolinie tej rzeki. Obecnie znajduje się w obrębie osiedla o nazwie Zadębie.

Zalew jest otoczony od naturalnego koryta rzeki specjalnymi konstrukcjami, które pełnią kluczową rolę w jego funkcjonowaniu. Na południu, w górnej części, umieszczony jest bystrotok kamienny, który ma za zadanie zmniejszyć spadek koryta rzeki. Z kolei na północy, w dolnej części zbiornika, znajduje się jaz piętrzący. Dno zbiornika prezentuje płaską powierzchnię, a w jego centralnej części przebiega koryto rzeki Skierniewki, które ma szerokość 5,0 m oraz nachylenie skarp w proporcji 1:3.

Skarpy zostały zabezpieczone przy użyciu kiszki faszynowej, co jest specjalnym elementem budowlanym składającym się z uformowanej wiązki, która jest następnie odpowiednio związana drutem co pewien odstęp. Warto zauważyć, iż koryto nie jest orginalnym korytem rzeki, ale zostało stworzone z myślą o budowie zbiornika. Na początkowym odcinku, gdzie rzeka wchodzi do Zalewu, zrealizowano bystrotok kamienny, co dodatkowo zwiększa stabilność tego rejonu.

Projekt skarp zbiornika zakłada nachylenie 1:4 lub 1:3, co uzależnione jest od ich wykorzystania. W celu zabezpieczenia skarp zastosowano różne metody w zależności od poziomu zagrożenia oraz wymogów eksploatacyjnych. Bardziej narażone na zniszczenia ze względu na silne fale skarpy zabezpieczono płytami betonowymi, natomiast pozostałe skarpy zostały zaopatrzone w trawiasty osad, co sprzyja ich stabilizacji.

Obecnie administrację nad Zalewem Zadębie sprawuje Pływalnia Miejska Nawa w Skierniewicach, co wpływa na dbałość i utrzymanie tego cennego obiektu wodnego.

Parametry zbiornika i otoczenia

W zbiorniku wodnym Zadębie istnieje wiele istotnych parametrów, które definiują jego charakterystykę oraz otoczenie. Powierzchnia lustra wody wynosi 25,7 ha, co stanowi istotny aspekt w ocenie tego zbiornika. Kolejnym ważnym parametrem jest średnia objętość wody, która w tym przypadku wynosi 557,3 tys. m³.

W kontekście długości zbiornika, jego całkowita długość osiąga 2087 m, co może wpływać na jego ekologiczne funkcje. Wysokość alejek spacerowych jest również znacząca, osiągając 122,5 m n.p.m., co zapewnia atrakcyjne widoki.

W odniesieniu do odcinków zbiornika, wysokość dna waha się od 118,5 do 118,9 m n.p.m., natomiast wysokość koryta rzecznego wynosi od 117,6 do 117,89 m n.p.m. Obie te wartości są kluczowe dla zrozumienia topografii zbiornika.

Warto również zaznaczyć, że maksymalna głębokość zbiornika wynosi 3,4 m, a średnia głębokość to 2,15 m, co jest istotne dla jego ekologii oraz możliwości zagospodarowania turystycznego.

Funkcje zbiornika

Plaże

W ramach rewitalizacji zbiornika powstały dwie z trzech planowanych plaż. Jednak tylko jedna z nich jest obecnie użytkowana. Dzięki temu mieszkańcy mogą korzystać z pełni atrakcji, jakie oferuje zalew.

Pierwsza plaża, która jest dostępna dla turystów, zlokalizowana jest po lewej stronie zbiornika, wzdłuż ulicy Konwaliowej, pomiędzy ulicami Balcerowską a Niezapominajek. Jest to miejsce szczególnie popularne w okresie letnim, odwiedzane przez mieszkańców Skierniewic i okolicznych miejscowości. Na tej plaży znajduje się również strzeżone kąpielisko, które jest oddzielone od pozostałej części zbiornika dwoma pomostami. W najbliższej okolicy znajdują się różne atrakcje takie jak: plac zabaw, boiska sportowe, skatepark, pub, lodziarnia oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego. Sezon letni to czas, kiedy odbywają się tu liczne wydarzenia, takie jak rodzinne pikniki Zalewaya, Biesiada Skierniewicka czy koncerty, a także letnie kino samochodowe i różne zawody sportowe.

Druga plaża, większa i nieco mniej dostępna, znajduje się pomiędzy ulicami Gajową a Miodową, na tej samej stronie zbiornika. Niestety, ta plaża jest aktualnie zamknięta z powodu zanieczyszczeń chemicznych, które pochodzą z wód gruntowych. Kąpielisko, które kiedyś funkcjonowało, również nie jest dostępne, a wejście było zabezpieczone przez dwa pomosty.

Trzecia plaża planowana była naprzeciwko pierwszej, po prawej stronie zbiornika w pobliżu ulic Strobowskiej i Granicznej, jednak jej realizacja nie doszła do skutku.

Tor regatowy

Zbiornik wodny Zalew Zadębie jest jednym z nielicznych obiektów w centralnej Polsce, który w pełni dostosowany jest do organizacji zawodów regatowych. Ma możliwości organizacji eventów sportowych na ogólnopolską skalę. Czasza zbiornika została wykonana w celu instalacji toru regatowego o wymiarach: długość 1040 m, szerokość 54 m oraz głębokość do 2,5 m. Jest to miejsce w pełni wyposażone w elementy techniczne.

• Na dnie i skarpach umieszczone są betonowe płyty i słupki służące do mocowania lin wytyczających tor startowy i metowy, oraz do wyznaczania dziewięciu torów,
• osprzęt składa się z ocynkowanych i miedzianych szyn oraz mechanizmów do mocowania lin stalowych,
• pełne wyposażenie lin, w tym bojki w odpowiednich kolorach,
• wciągarki niezbędne do naciągu lin,
• pomosty startowe,
• kompletny zestaw komunikacyjny oraz instalacje telefoniczne do obsługi zawodów.

Rekreacja

Wokół zbiornika utworzono wygodne alejki spacerowe o szerokości 4 m, które zapewniają dostęp do wody z każdej strony. Są one doskonałe do spacerów oraz uprawiania sportów, takich jak nordic walking, jogging i inne dyscypliny lekkoatletyczne. Wzdłuż alej znajdują się liczne ławki oraz stoliki, co sprzyja relaksowi w atrakcyjnym otoczeniu.

Dodatkowo, w okolicy ujścia rzeki do zbiornika zainstalowana jest kładka, która ma tę samą wysokość, co alejki spacerowe. Po prawej stronie zbiornika można zrelaksować się na trawiastych polanach u stóp lasu, co czyni to miejsce idealnym na rodzinny piknik lub inne wspólne spotkania. Zwiększone patrole policji w tym rejonie przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa, zwłaszcza dla tych, którzy uprawiają sport po zmroku.

Zbiornik staje się również coraz bardziej popularnym miejscem dla entuzjastów sportów wodnych, którzy relaksują się, pływając na kajakach, rowerach wodnych lub innych dostępnych sprzętach.

Wędkarstwo

Zbiornik Zadębie przyciąga wędkarzy przez cały rok, dzięki bogatemu ekosystemowi ryb słodkowodnych. W wielu miejscach dostęp do wody jest łatwy, co czyni to miejsce popularnym wśród lokalnych wędkarzy. Co roku, spinających ze sobą pasjonatów wędkowania, organizowane są zawody podlodowe w zimie, a w wiosnę i lato odbywają się zawody spławikowe oraz spinningowe.

Punkt poboru wody przeciwpożarowej

Prawa strona zbiornika, w jego górnej części, mieści punkt poboru wody przeciwpożarowej. Jego budowę skoordynowano z Nadleśnictwem Skierniewice, a teren został utwardzony przy użyciu betonowych płyt. Powstała przestrzeń ma wymiary 30 x 35 m, a zjazd do dna zbiornika wykonano pod kątem 1:10, utwardzając go płytami żelbetowymi. Dodatkowo, stworzono utwardzoną drogę, która prowadzi od ulicy Strobowskiej do punktu poboru, a także jest częściowo przez Las Państwowy.

Otoczenie

„Zbiornik Zalew Zadębie, będący sztucznym zbiornikiem wodnym, zlokalizowany jest w niewielkiej odległości od centrum Skierniewic, bo jedynie około 1 km stąd. Otoczenie zbiornika charakteryzuje się niezwykłym urokiem. Jego górna część, widoczna z prawej strony, otoczona jest zachwycającym lasem liściastym, w którym można dostrzec skarpę, będącą pozostałością po dawnej, naturalnie płynącej rzece Skierniewce (Łupi).

Cały las obfituje w różnorodne gatunki drzew, takie jak buki, dęby, graby czy olchy, a także pełen jest bluszczy, które dodają mu dodatkowego uroku. U podnóża tego malowniczego lasu znajdują się trawiaste polany, które stanowią idealne miejsce do wypoczynku na łonie natury.

Po lewej stronie zbiornika rozciąga się ulica Gajowa, która biegnie wzdłuż lewego brzegu. Ulica ta jest otoczona budynkami mieszkalnymi, przeważnie domkami jednorodzinnymi, co świadczy o rozwoju pobliskiego osiedla Zadębie. Strefa ta charakteryzuje się nie tylko niskim natężeniem ruchu, ale również spokojną i bezpieczną atmosferą, zapewnianą przez regularne patrole policji.

Fauna

Po zakończeniu wykopania oraz zalania koryta nowego zbiornika, przeprowadzono zarybienie z użyciem różnych gatunków ryb. W wodach tych można spotkać takie ryby jak: lin, karaś, karp, szczupak oraz płoć.

Dodatkowo, znacząca część ryb dotarła do zbiornika z rzeki Skierniewka, która służy jako jego dopływ.

W zbiorniku znajdują się także różnorodne gatunki płazów oraz małżów.

---

Oceń: Zbiornik wodny Zadębie

---