Parowozownia Skierniewice to zabytkowy obiekt, który znajduje się w malowniczej miejscowości Skierniewice, w sercu województwa łódzkiego.
Jest to ważny element dziedzictwa kolejowego, który przyciąga miłośników historii oraz pasjonatów transportu kolejowego.
Historia
Parowozownia w Skierniewicach powstała w 1845 roku, równocześnie z budową linii kolejowej łączącej Warszawę i Skierniewice. W roku 1861 zainstalowano w niej obrotnicę, co było kluczowym elementem usprawniającym pracę w lokomotywowni. W kolejnych latach przeprowadzano różnorodne przebudowy, a w 1879 roku obiekt został znacznie rozbudowany i uzyskał 24 stanowiska dla lokomotyw.
Jednak czas wojenny przyniósł zniszczenia. W 1914 roku, w wyniku rozkazu generała Ludendorffa, parowozownia została zniszczona, a datą tego wydarzenia jest 21 października. Po zakończeniu I wojny światowej parowozownia wróciła do użytku, obsługując zarówno ruch towarowy na trasie z Warszawy do Piotrkowa, jak i lokalny transport osobowy. W 1915 roku zakwalifikowano ją jako parowozownię II klasy, a w 1939 roku obiekt miał już status parowozowni pomocniczej.
W trakcie II wojny światowej parowozownia doczekała się dalszej rozbudowy. Pojawiły się nowe budynki z czerwonej cegły, w stylu modernistycznym. Skierniewice stały się miejscem stacjonowania parowozów towarowych typu Ty1 oraz lokomotyw Pd5, które były używane w lokalnym ruchu pasażerskim. Następnie, po wojnie, w hali wachlarzowej zamontowano nową stalową konstrukcję dachu, której projekt zastąpił dawną drewnianą wersję. Dodatkowo dobudowano spawalnię oraz kompresorownię, a parowozownia zaczęła obsługiwać manewry oraz pociągi zbiorowe.
W 1970 roku do Skierniewic została oddelegowana pierwsza lokomotywa spalinowa. Lokomotywy elektryczne pojawiły się w obiekcie w połowie 1987 roku. Z końcem 1989 roku zakończono stacjonowanie parowozów, co miało duży wpływ na dalszy rozwój parowozowni. Ostatecznie, dnia 31 października 1991 roku, lokomotywownia przestała istnieć w dotychczasowej formie.
Warto zaznaczyć, że na terenie parowozowni gromadzone są zabytkowe eksponaty kolejowe, które zostały pozyskane przez Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei (PSMK). W 1994 roku zespół parowozowni został wpisany do rejestru zabytków, a w 2002 roku przeszedł na własność PSMK. W ostatnich latach budynki obiektu są remontowane z pomocą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Samorządu Województwa Łódzkiego, Urzędu Miasta Skierniewice oraz różnych przedsiębiorstw związanych z branżą kolejową. Obiekt jest otwarty dla zwiedzających jedynie w wyznaczonych terminach lub na zamówienie dla zorganizowanych grup.
Eksponaty
W parowozowni znajdującej się w Skierniewicach zbudowano wachlarzową halę, która zawiera 23 stanowiska, a w niej można odnaleźć kolekcję składającą się z 25 lokomotyw oraz 19 wagonów pasażerskich, obok licznych wagonów towarowych, w tym również taboru wąskotorowego. Eksponaty w hali obejmują także różne rodzaje nastawnic, w tym te mechaniczne – kluczowe, mechaniczne scentralizowane, elektryczne suwakowe, a także pulpit przekaźnikowy z warszawskiego metra.
Parowozy w zbiorach parowozowni to m.in.:
- Ty51-1,
- TKi3-137,
- 13 1247,
- Ty2-1407,
- Ok1-266 (który do 1996 roku znajdował się w Ostrołęce, a następnie w Ełku, w Skierniewicach od 29 września 2014),
- OKl27-10,
- Ol49-4,
- TKp-102,
- Tkp-6042 „Śląsk”,
- TKh-2949 „Ferrum”,
- Pt47-93,
- TKt48-39,
- Ty23,
- TKb 10672,
- HF 2239,
- Las 1984.
Wśród lokomotyw spalinowych znajdują się:
- Ls40-4544,
- Ls40-4572,
- Ls60-143,
- Ls60-336,
- SP30-218,
- 409D-01,
- 409Da-734,
- Köf II.
Natomiast lokomotywy elektryczne prezentują:
- akumulatorowa AEG 4184 z 1928 roku,
- EP03-08,
- akumulatorowy zespół trakcyjny systemu Wittfelda z 1913 roku.
W kolekcji znajdują się również drezyny, w tym:
- wagony pasażerskie i bagażowe, głównie z przełomu XIX i XX wieku,
- wagony towarowe z końca XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku,
- tabor specjalny, w tym żurawie, tendry oraz inne elementy.
Przypisy
- Mazowsze Zachodnie dla miłośników historii kolei wąskotorowej
- Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei: Zwiedzanie – imprezy. [dostęp 18.06.2016 r.]
- Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei: Pomagają nam. [dostęp 18.06.2016 r.]
- Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei: Historyczny tabor kolejowy i pozostałe zbiory. [dostęp 18.06.2016 r.]
- Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei: Historia Parowozowni Skierniewice. [dostęp 18.06.2016 r.]
- a b Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Łodzi: Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa łódzkiego. [dostęp 18.06.2016 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty handlowo-usługowe":
Mirbud | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w SkierniewicachOceń: Parowozownia Skierniewice